Bazı uzmanlar tarafından bağımlılık, bazı uzmanlar tarafından ise davranış bozukluğu olarak görülen aşırı ve sürekli şeker tüketme isteği nasıl ele alınırsa alınsın sağlığınız için önemli bir sorundur.
Şekerin limbik sistemdeki etkilerini inceleyen araştırmalara göre, şeker tüketimi dopamin seviyelerini tekrarlayan şekilde yükseltiyor.
Dopaminin temel görevi zevk duygusunu düzenlemek.
Bir seferde bol miktarda şeker tüketirsek dopamini algılayan reseptörler köreliyor.
Yani algılayıcılar yetersizleştiği için bir sonrakinde ödül sistemini aktive edebilmemiz için daha fazla miktarda şeker tüketmemiz gerekiyor.
Bu şekilde bir kısır döngü meydana geliyor ve şeker tüketmek bir bağımlılığa dönüşüyor.
Bağımlılık olarak nitelendirilmesinin sebebi de sigara, kokain, alkol ve morfin gibi beynin ödül ve zevk merkezi üzerindeki bu benzer etkileridir.
Toplumda tıpkı fazla kilolu ya da obez insanlara olduğu gibi şeker bağımlılığı olan insanlara da iradelerine hakim olamadıkları yönünde bir ön yargı vardır.
Fakat üzülmeyin, gerçek böyle değil.
Şeker hücreler, dokular ve organlar için kullanıma hazır enerji kaynağıdır. Ve vücudumuz belli bir miktar şekere ihtiyaç duyar. Aslında hepimiz şekere karşı zaafla doğuyoruz. Yapılan araştırmalarda görülüyor ki yeni doğan bebekler şekerli tadı diğer tatlara tercih ediyorlar ve çocuklar yetişkinlerden çok daha fazla tatlıya düşkün oluyorlar. Yani insanoğlunun yaradılışında şeker içeren yiyecekleri bulup yemek ve şekeri depolayıp enerji gerektiğinde onu kullanmak var. Buradaki önemli ayrıntı vücudumuzun ihtiyacı olan doğal şeker, bağımlılık yapan ve fazla şeker tüketmemize neden olan ise rafine şekerdir.
Büyükler gelirken yine çocuğa bu yiyecekleri getirir ve çocuk bilinçaltında şekeri ödülle hatta sevgiyle ilişkilendirir. Doğum günlerinde pasta olmazsa olmaz, bayramlarda baklavalar, türlü türlü tatlılar ve haliyle aşırı şeker tüketimi kaçınılmaz… İşte böylece işin öğrenilmiş davranış boyutu da oluşur.
Yani aslında her gün yemeden önce “Bu son!” yedikten sonra “Keşke yemeseydim!” diyerek tatlı yemeye devam etmeniz sadece bir irade zaafiyeti değildir. Şeker bağımlılığının kimyasal, biyolojik ve psikolojik bir çok boyutu vardır.
Tüm bağımlılıklardan olduğu gibi şeker bağımlılığından da kurtulmak elbette mümkündür. En başı kabullenme, bilinçlenme ve eğitim olan biraz uzunca bu süreçte gerekirse psikiyatrik destek de alınmalıdır.
Şekeri hayatınızdan tamamı ile çıkarmak diğer bağımlılık yapan maddeler kadar kolay olmayacaktır. Fakat şeker tüketimini mümkün olduğunca azaltmak için yapabileceğiniz pek çok şey vardır.
En basiti çayı,kahveyi şekersiz içmeye kendinizi alıştırın. Özellikle bol içecek tüketen insanlarda bu ufak hamle şeker tüketimini ciddi miktarda azaltmaktadır.
Stresli anlarınızda tatlı yiyerek rahatladığınızı ya da üzgün olduğunuzda tatlı yiyerek mutlu olduğunuzu düşünüyorsanız öğrenilen davranışların değiştirilebilir olduğunu söylememizde yarar var.
Sağlıklı beslenme ile ilgili bilinçlenmek de sadece şeker bağımlılığı değil obezite de dahil olmak üzere birçok sağlık sorunundan kurtulmanız için çok yararlı olacaktır.
Çok önemli bir nokta da bu problemin gelecek nesiller için çok daha büyük bir sorun haline gelmemesi adına üzerinize düşen görevi yerine getirmek. Mesela bir çocuğunuz varsa doğuştan var olan tatlı eğiliminin daha da çoğalmasını engelleyebilirsiniz.
Bebeklikten itibaren çocuklarınızı rafine şekerden uzak tutmak onlara yapacağımız en büyük iyiliklerden biri olacaktır.
Sağlıkla kalın…
Gastrointestinal sistem(mide bağırsak sistemi) hastalıkları,Obezitenin cerrahi ve cerrahi dışı tedavileri, reflü hastalığının tanı ve tedavisini içeren işlemler. Anal bölge hastalıkları, THD gibi güncel ve etkili yöntemleri, karın duvarı fıtıklarının açık ve kapalı ameliyatları, meme hastalıkları ve endoskopi uygulamalar olarak genel cerrahi branşında hastalarımıza hizmet etmeye devam etmekteyim.
Tüm sorularınız ve randevu talepleriniz için bize ulaşabilirsiniz.
Copyright 2023 © Op. Dr. Erkam Tülübaş. All rights Reserved.
