Anal Bölge Hastalıkları (Proktoloji)
Hemoroid (Basur, Mayasıl) Hastalığı Nedir?
Makat bölgesindeki doğuştan var olan damar ağlarının şişmesi, büyümesi, sarkması ve kanamaya yol açmasına hemoroid (basur, mayasıl) hastalığı denmektedir.
Genç erişkin dediğimiz 20-40 yaş grubunda her dört kişiden birinde bu hastalığa rastlanmaktadır.
Hemoroid hastalığı bacaktaki varislerin makat bölgesinde yer alan şeklidir.
Hemoroid Hastalığının Nedenleri Nelerdir?
Kesin bir neden bilinmemekle birlikte kabızlık, büyük tuvalet esnasında aşırı ıkınma, uzun süre tuvalette oturma, hamilelik, uzun süre ayakta durma makat etrafındaki toplardamarlarda basınç ve kan damarlarında genişlemeye neden olmaktadır. Bazı genetik hastalıklar, sık ishal olma, dışkı yumuşatıcı ilaçların bilinçsiz kullanımı diğer nedenler arasında yer almaktadır.
Hemoroid Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Makat bölgesinde ağrılı ya da ağrısız şişlik, akıntı, açık kırmızı renkli kanama ve kaşıntı görülebilir. İç hemoroidler genellikle ağrısız iken, dış hemoroidlerde pıhtı birikip (tromboze olma) ani olarak şişme sonrası şiddetli ağrı görülebilir.
Hemoroid Hastalığı Kansere Yol Açabilir mi?
Hemoroidlerin kansere dönüşmesi mümkün değildir. Ancak bu konuda dikkat edilmesi ve asla ihmal edilmemesi gereken, bağırsak kanseri ile hemoroid hastalığının bulgularının birbiriyle karışması ve kanserin erken tanısında gecikmeye yol açmasıdır.
Dışkılama alışkanlığında en küçük bir değişiklikte genel cerrahi uzmanına başvurulmalıdır.
Hemoroid Hastalığı Tanısı Nasıl Konmaktadır?
Makat bölgesinde herhangi bir şişlik olup olmadığını kontrol edilerek dış hemoroid tespiti yapılabilir.
Sonrasında ise rektal muayene yapılarak kanamaya yol açan kanser hastalığı dışlanabilir. Eğer iç hemoroid söz konusuysa rektoskopi ile daha net bir şekilde makat bölgesi incelenebilir.
Dışkılama sırasında ve sonrasında devam eden ağrı genellikle anal fissür (makat çatlağı) hastalığında görülmektedir.
Hemoroid Hastalığının Modern Güncel Tedavisi Nasıl Yapılmaktadır?
Başarılı tedavi için öncelikle diğer kanama yapan nedenler (anal fissür, rektum ve bağırsak kanseri gibi) dışlanmalı, hastalığın doğru evrelemesi yapılmalıdır. Hemoroid hastalığı ameliyatsız veya ameliyatla tedavi edilebilir.
Evre 1 de uygulanan ameliyatsız yöntemde dışkılama alışkanlığının düzeltilmesi, diyetin düzenlenmesi, sıcak su oturma banyoları, ağızdan alınan bazı ilaçlar ve makat çevresine uygulanan krem ve fitiller yer almaktadır.
Evre 2 ve 3 te ise laser, bağlama yöntemi (bant ligasyon), iğne tedavisi ile kurutucu madde uygulanması (skleroterapi), infrared koagulasyon gibi yöntemlerle yatışa gerek kalmadan ayaktan, kısa sürede, kolay ve hızlı şekilde yüksek başarı oranları ile tedavi uygulanmaktadır. Bant ligasyonu yöntemi uygun olmayan teknikle ve deneyimsiz kişiler tarafından yapıldığı takdirde şiddetli ağrılara sebep olabilir. Bu nedenle bu yöntemin tecrübeli doktorlar tarafından yapılması gerekir.
Evre 4 te ise cerrahi girişimler kaçınılmaz olmaktadır.
Anal Fissür Nedir?
Anal kanalın iç yüzeyinin yırtılma ya da çatlamasına anal fissür denir. Büyük tuvaletin yapılması sırasında ve yapıldıktan sonra 15-20 dakika devam eden şiddetli bir ağrıya sebep olur. Fissürler hemen hemen herkeste olabilir fakat genellikle genç erişkinlerde ve orta yaşlı insanlarda daha sık görülür.
Anal Fissür Tanısı Nedir?
Anal fissür tanısı rektal muayene ile kolaylıkla konulabilir. Anoskopi ve sigmoidoskopi olarak adlandırılan tetkikler ile anüste herhangi bir çatlak veya yırtık tespit edilebilir.
Anal Fissür Belirtileri Nelerdir?
- Kaşıntı
- Tuvalet esnasında ve hemen sonrasında batma, ağrı ve yanma
- Akıntı
- Dışkıda kan
Anal Fissür Nedenleri Nelerdir?
- Kabızlık
- Uzun süren ishaller
- Crohn hastalığı
- Bağışıklık sistemi bozuklukları
- Lösemi
Anal Fissür Tedavisi Nasıl Yapılır?
Fissür tedavisi devam ettiği halde hala pozitif bir sonuç alınamıyorsa cerrahi operasyon yapılır. Anal dilatasyon ve lateral internal sfinkterotomi (LİS) ameliyatları çatlaklar için kullanılan ameliyatlar arasındadır.
Genellikle yatış gerektirmeyen ya da 1 gün hastanede yatış önerilen ameliyatlardır. Doğru teknikle yapılan ameliyat sonrası ilk dışkılamada ağrının %80-90 oranında iyileştiği izlenir.
- Sıcak banyolar (oturma banyosu)
- Yumuşak dışkı oluşturmak için daha fazla lifli gıdaların tüketilmesi
- Dışkı yumuşatıcılar
- Topikal hidrokortizon (fitil veya köpükler)
- Vazelin
- Ağrı için topikal anestezikler
- Nitrogliserin ointment/patch
- Botulinum toxin injeksiyonu (Botox)
Perianal Fistül Nedir?
Makat içerisindeki kalın bağırsak ile deri arasında daha önceden oluşmuş apsenin sebep olduğu anormal bağlantıya makat fistülü ya da anal fistül adı verilir.
Başlıca dört çeşit fistül görülebilmektedir. Bunlar ekstrasfinkterik fistül, intersfinkterik fistül, transsfinkterik fistül, suprasfinkterik fistül olarak isimlendirirler.
Makat çevresinde bir veya birden çok 3-4 mm lik delik ve bu deliklerden iltihap gelmesiyle karekterize bir hastalıktır. Fistülün makat çevresinde bir dış deliği ve bağırsak içinde bir iç deliği vardır.
Zaman zaman dış delik kapandığında o bölgede şişlik, ağrı, kızarıklık ve ateş görülebilir (apse), dış delik kendiliğinden ya da doktor tarafından açıldığında hastanın şikayetleri geçer.
Perianal Fistül Tanısı Nedir?
Anal fistül hastalığının teşhisi için hastanın anal bölgesi incelenir. Ayrıca daha net teşhis yapılabilmesi adına pelvik mr ve anoskopi yardımıyla anal kanal gözlemlenir.
Birden çok ve karmaşık olan fistüller fistülografi adı verilen özel bir röntgenle teşhis edilebilir. Eğer daha evvel sindirim sistemi hastalığı söz konusu ise sigmodoiskopi ve kolonoskopi testine ihtiyaç olabilir.
Perianal Fistül Belirtileri Nelerdir ?
Makat bölgesinde ağrı Makat bölgesinde akıntı Kanlı dışkılama Makat bölgesinde kaşıntı Makat apsesi
